Meksika Banliyö Treni Projesi
Proje Nedir?
Meksika Vadisi’nin ortasından geçen tren raylarının üretimi ve hizmetinin sağlanmasına ilişkin 2005 yılında İletişim ve Ulaştırma Bakanı (“İUB”), Meksika TI ile işbirliği içerisine girerek sekiz müteahhit ile Meksika’da Cuautitlan-Buenavista istikameti üzerinde tren hizmeti verilmesi için kısa vadeli/proje bazlı kolektif eylem örneği olan bir “dürüstlük mukavelesi” imzalamıştır.[1]
Faydaları Nelerdir?
Sözleşme uyarınca İUB’nin ve ihaleye katılan şirketlerin tüm ihale süreci boyunca hukuka aykırı davranışta bulunmamaları gerektiği kararlaştırılmıştır. Meksika TI tarafından belirlenen bağımsız bir denetçinin sözleşme hükümleri uyarınca aşağıdaki sorumlulukları üstlenmesi beklenmiştir:
– İhale sürecinin her bir aşamasını denetlemek,
– Sürecin daha şeffaf ve eşit olabilmesini sağlamak üzere çözüm yolları ve mekanizmalar teklif etmek,
– Denetlenen hususlara ilişkin kamuya açık bir tanık raporu hazırlamak.[2]
[1] Integrity Pact Implementation in Mexico, & Lessons for the Application of Defence Integrity Pacts, Background Document – Ocak 2007, TI UK – Defence Against Corruption Programme, s. 1
[2] Integrity Pact Implementation in Mexico, & Lessons for the Application of Defence Integrity Pacts, Background Document – Ocak 2007, TI UK – Defence Against Corruption Programme, s. 2
12 World Bank Institute, Fighting Corruption through Collective Action, A Guide for Business, 69. yansı.
Neden İhtiyaç Duyuldu?
Meksika’daki Şeffaflık Örgütü’nün (TI) ulusal faaliyetleri sonucunda ülkedeki kamu sektörü ve özel sektör arasında Dürüstlük Mukavelelerinin imzalanmasının yaygınlaşması üzerine.
yaygınlaşması üzerine.
Proje Sonrası Ne Oldu?
Söz konusu dürüstlük mukavelesi ile elde edilen deneyimin, kamu kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörde faaliyet gösteren şirketler ile yapılan görüşmeler sonucunda başarılı bir deneyim olduğuna işaret edilmiştir.[1] Özellikle, süreçte bağımsız bir denetçinin bulunmuş olmasının önemli fayda sağlamış olduğu gözlemlenmiştir. Söz konusu dürüstlük mukavelesi ile ihale süreçlerinin daha şeffaf yürütülebilmesinin mümkün olacağı ve bu sayede bir kolektif eylemin sürece dahil tüm paydaşlar arasında etkili uygulanabilmesine olanak tanıdığı görülebilmiştir.
Berlin Schönefeld Havaalanı Projesi
Proje Nedir?
1990’ların başında Almanya Federal Cumhuriyeti, Berlin ve Brandenburg eyaletleriyle Berlin’e yakın önemli bir havaalanının inşa edilmesi konusunda uzlaşmaya varmıştır.[2] Her üç menfaat sahibi de böyle bir havaalanının kurulması için hem siyasi açıdan hem de mali açıdan en fazla destek alabilecek bir proje üzerinde çalışma yürütmüştür.[3] Havaalanının inşası planlama, terminal ve hizmet binalarının inşası, inşaat mühendisliği, teknik altyapı ve raylar olmak üzere beş unsurdan oluşmuştur.[4] Her bir unsur, farklı ihale süreçlerinden geçmiş olup, 338 bireysel ihale süreçlerinden sonra, imzalanan 900 ayrı sözleşme ile 2 milyar Avro değerinde projeye dönüştürülmüştür.[5] Söz konusu projede bağımsız üçüncü bir
[1] Integrity Pact Implementation in Mexico, & Lessons for the Application of Defence Integrity Pacts, Background Document – Ocak 2007, TI UK – Defence Against Corruption Programme, s. 6
[2] Case study: The Implementation of an Integrity Pact in the Berlin Schönefeld Airport, http://integrity.transparency.bg/media/cms_page_media/2/Germany_1_1.pdf
[3] Case study: The Implementation of an Integrity Pact in the Berlin Schönefeld Airport, http://integrity.transparency.bg/media/cms_page_media/2/Germany_1_1.pdf
[4] Case study: The Implementation of an Integrity Pact in the Berlin Schönefeld Airport, http://integrity.transparency.bg/media/cms_page_media/2/Germany_1_1.pdf
[5] Case study: The Implementation of an Integrity Pact in the Berlin Schönefeld Airport, http://integrity.transparency.bg/media/cms_page_media/2/Germany_1_1.pdf
denetim şirketi görev almış, sözleşmenin ihlal edilmesi durumunda 50.000 Avro’ya kadar çıkan cezai şart öngörülmüştür.[1]
Bunun sonucunda, Berlin Schönefeld Havaalanı Projesi kapsamında kamu kuruluşlarının, sivil toplum örgütlerinin ve proje uygulayıcılarının bu projede elde edilen deneyimlerden yararlanabilmek için kısa vadeli/proje bazlı kolektif eylem örneği olan “dürüstlük mukavelesi” imzalanmıştır.[2]
Faydaları Nelerdir?
İhale sürecinde yer alan her bir birey söz konusu dürüstlük mukavelesini imzalamış, sözleşmenin olası bir yolsuzluk riski ile karşı karşıya kalınması sonucunda ihlal edilebilmesi endişesinin doğması ihtimaline istinaden projeyi yürütebilmesi için üç menfaat sahibi tarafından kurulan Flughafen Berlin-Schönefeld GmbH şirketinin üst düzey yöneticilerinin bağımsız denetçi tarafından bilgilendirilmesi ve makul bir süre içerisinde gerekli önlemlerin alınamaması durumunda bağımsız denetçinin durumu savcılık makamına bildirmesi öngörülerek, şirketlerin, kamu kuruluşlarının ve sivil toplum örgütlerinin kolektif eylemdeki işbirliği açısından önemli bir en iyi uygulama (“best practice”) örneği teşkil etmiştir.
Neden İhtiyaç Duyuldu?
Berlin Schönefeld Havaalanı projesinde imzalanan dürüstlük mukavelesi ile diğer resmi kuruluşların, sivil toplum örgütlerinin ve proje uygulayıcılarının bu deneyimden faydalanması amaçlanmıştır.[3]
Proje Sonrası Ne Oldu?
Şimdiye kadar dürüstlük mukavelesinin ihlaline ilişkin herhangi bir iddiada bulunulmamıştır ve sözleşme sonucunda Berlin’deki havaalanı faaliyete geçebilmiştir.[4]
[1] Case study: The Implementation of an Integrity Pact in the Berlin Schönefeld Airport, http://integrity.transparency.bg/media/cms_page_media/2/Germany_1_1.pdf
[2] Case study: The Implementation of an Integrity Pact in the Berlin Schönefeld Airport, http://integrity.transparency.bg/media/cms_page_media/2/Germany_1_1.pdf
[3] Juanita Olaya, Case Study: The implementation of an Integrity Pact in the Berlin Schönefeld Airport Project, 2010.
[4] Case study: The Implementation of an Integrity Pact in the Berlin Schönefeld Airport, http://integrity.transparency.bg/media/cms_page_media/2/Germany_1_1.pdf
Kolombiya’da Şeffaflık Mukaveleleri
Proje Nedir?
Kolombiya Ticaret Odaları Konfederasyonu (Confecamaras) ve Uluslararası Özel İşletme Merkezi’nin desteği ile yerel ve belediye seviyelerinde ihale uygulamalarına ilişkin reform mahiyetinde Kolombiya genelinde uzun vadede etkilerini sürdürecek şekilde şeffaflık mukaveleleri imzalanmaktadır.
Neden İhtiyaç Duyuldu?
Confecamaras, Kolombiya’nın 80 sayılı İhale Kanunu’nun reform edilmesini desteklemektedir ve söz konusu sözleşmeler ile ihale süreçlerinde rekabetin ve şeffaflığın arttırılması amaçlanmaktadır.
Faydaları Nelerdir?
Yerel yönetimler açısından güvenilirlik ve güvenin artması ile Başkanlık Yolsuzlukla Mücadele programından destek alınması, söz konusu girişimin faydaları arasında sayılabilir. Özel sektör açısından bakıldığında ise ihale süreçlerinde kamu taahhütlerinin şeffaf olması ve rekabetin adil olması girişimin faydaları arasında sayılabilmektedir.
Proje Sonrası Ne Oldu?
Confecamaras’ın liderliğinde imzalanan Şeffaflık Mukaveleleri, kamunun şeffaflığa ilişkin taahhütlerini güçlendirmesine ve 77 belediye başkanı ve vali tarafından uygulanmalarına yol açmıştır.
Şeffaflık Örgütü – Yolsuzlukla Mücadele Araçları
1993 yılından beri Şeffaflık Örgütü 95 ülkede evrensel şirket ağını etkin hale getirmekte, hükümetlerin ve sivil toplum kuruluşlarının liderleriyle yolsuzlukla mücadele çabalarını teşvik etmekte ve şeffaflığı arttırmaktadır. Şeffaflık Örgütü, dürüstlük mukavelelerini oluşturmuş, bağımsız, üçüncü kişi denetçileri tayin etmektedir. Bunun yanı sıra endüstri sektörlerini başlatmakta (ör. Wolfsberg uluslararası bankalar, savunma endüstrisi sektörü, World Economic Forum PACI), menfaat sahiplerinin girişimlerine aracı olmaktadır.